تیرچه فلزی چیست؟ چه استانداردی دارد؟ چند نوع تیرچه فلزی (تیرچه کرومیت) وجود دارد؟ اجرای سقفهای تیرچه فلزی به‌چه‌صورت انجام می‌شود؟ مزایا و معایب این نوع سقف چیست؟ این‌ها سوالاتی هستند که ممکن است در ذهن شما که هم‌اکنون در حال جست‌وجوی اطلاعات درستی در مورد سقفهای تیرچه فلزی یا تیرچه کرومیت هستید، باشد. در همین ابتدا به سراغ تعریفی ساده از تیرچه فلزی رفته و سپس مطالب مفیدی را در خصوص سقفهای تیرچه فلزی عنوان خواهیم کرد.
تیرچه کرومیت یا تیرچه فلزی نوعی تیرچه پیش‌ساخته از جنس فندوله یا بتن است. در این نوع تیرچه به جای استفاده از دو میلگرد در پاشنه از ورق فولادی ۳ یا ۴ میل در پاشنه یا بال تحتانی استفاده می‌شود. در بال فوقانی نیز به جای استفاده از یک میلگرد از نبشی استفاده می‌گردد.
انواع سقف‌ها در اسکلت فلزی به سه دسته کرومیت، کامپوزیت و عرشه فولادی یا متال دک تقسیم می‌شوند. دقت داشته باشید که از کرومیت در سازه‌های فلزی و از تیرچه بلوک در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. سقفهای تیرچه فلزی تفاوت‌هایی با انواع سقفهای تیرچه بلوک، کامپوزیت و عرشه فولادی دارند. نام دیگر سقف کرومیت تیرچه فولادی است که در عین شباهت‌هایی که با تیرچه بلوک دارد، دارای تفاوت‌های نیز است.
به عنوان مثال، در تیرچه بلوک می‌بایست شمع‌بندی و جک‌گذاری زیر سقف انجام پذیرد درصورتی‌که در تیرچه کرومیت نیازی به شمع‌بندی نیست. تیرچه‌های بتنی پاشنه بتنی همراه با آرماتور دارند درحالی‌که در تیرچه‌های فولادی یک تسمه به میلگردهای زیگزاگی متصل می‌شود. سرعت اجرا در سقفهای تیرچه فلزی بیشتر از روش‌های دیگر است و فاصله تیرچه‌ها در این روش بیشتر از تیرچه بلوک است.
برای استفاده از سقفهای تیرچه فلزی به مواردی از جمله وزن تیرچه فلزی، جوشکاری تیرچه فلزی، ابعاد تیرچه فلزی و کیفیت آن دقت کنید. در بازار کارگاه‌هایی هستند که بر خلاف صلاحیت اقدام به تولید و نصب این تیرچه‌ها می‌کنند!
تیرچه کرومیت دقیقا پس از چالش‌هایی که با سقف انواع تیرچه بلوک وجود داشت، روی کار آمد. اصلی‌ترین مشکل در سقفهای تیرچه بلوکی، نیاز به شمع‌بندی در زیر سقف بود که مشکلاتی از جمله دست‌و‌پاگیر بودن و افزایش هزینه را به همراه داشت. اما در اجرای سقف‌ها با تیرچه کرومیت با توجه به ابعاد تیرچه فلزی و ایستابودن آن دیگر نیازی به شمع‌بندی نبود. این مورد از دلایل مهم سرعت بالای اجرای سقف کرومیت شد.
سقفهای تیرچه فلزی عموما به دو روش قابل اجرا هستند:
روش اجرای سقف کرومیت با قالب دائمی
در این روش جنس قالب از بلوک‌های سیمانی، سفالی و یا یونولیت است.
روش اجرای سقف کرومیت با قالب موقت
جنس قالب‌ها در این روش فلزی است که پس از بتن‌ریزی قالب‌ها باز می‌شود. در روش قالب موقت به دلیل استفاده‌نکردن از بلوک در سقف، وزن تیرچه کرومیت سقف، نسبت به روش قالب دائمی کمتر خواهدبود.
سقفهای تیرچه فلزی (تیرچه کرومیت) از قسمت‌های مختلف و مهمی از جمله تیرچه فولادی، میلگردهای حرارتی، بلوک‌های پرکننده با توجه به نوع سقف، کلاف عرضی و بتن رویه تشکیل می‌شوند.
تیرچه کرومیت یا فولادی دارای سه جزء اصلی است که در ادامه به توضیحاتی در مورد آن‌ها می‌پردازیم.
· بال تحتانی
بال تحتانی یکی از اجزای اصلی سازنده تیرچه فلزی است که از ورق فولادی ساخته می‌شود. این بال به عنوان خرپا عمل می‌کند که بارها را تحمل می‌کند. در مرحله اول بارگذاری تیرچه کرومیت، بال تحتانی عضو کششی است که توان تحمل نیروی کششی حاصل از وزن را دارد. در مرحله دوم بارگذاری تیرچه نیز باید تحمل نیروی کششی حاصل از وزن مرده سقف را تحمل کند و در نهایت در مرحله سوم باید به عنوان عضو کششی فشار لنگر ناشی از بارهای وارده را تحمل کند.
· اعضای قطری
اعضای قطری از اجزای اصلی بعدی سقفهای تیرچه فلزی هستند که از میلگرد برای آن استفاده می‌شود. این اعضای قطری به عنوان عضو مورب خرپا عمل می‌کنند. این خرپا به کمک اعضای کششی و فشاری ایستایی لازم را برای تحمل بار در سه مرحله تامین می‌کنند.
. بال فوقانی
بال فوقانی تیرچه کرومیت عضو اصلی سوم سقفهای تیرچه فلزی هستند که از نبشی، تسمه یا ناودانی ساخته می‌شوند. در داخل بتن قرار می‌گیرند. وزن تیرچه را در هنگام حمل و نقل و وزن مرده سقف را در هنگام بتن‌ریزی تحمل می‌کند. در مرحله سوم نیز بار ناشی از بارهای مرده و زنده را در هنگام استفاده از سازه تحمل می‌کند.
از میلگردهای حرارتی برای مقابله با تنش‌های ناشی از تغییرات دما استفاده می‌شود. بدین‌صورت که این میلگردها به صورت عمودی بر تیرچه‌ها در قسمت بالای سقف نصب می‌گردند.
· بلوک‌ها
بلوک‌ها عموما از جنس سیمان، سفال و یا پلی استایرن هستند که نقش پرکنندگی دارند.
· کلاف عرضی
در سقف کرومیت استفاده از کلاف عرضی الزامی است. عرض این کلاف‌ها می‌بایست حداقل ۱۰ سانتی‌متر و شامل دو میل گرد به قطر حداقل ۱۲ میلی‌متر باشد. در سقفهای تیرچه فلزی باید حداقل در دهانه کوچکتر از ۵/۵متر یک کلاف عرضی اجرا گردد. در دهانه بزرگ نیز فاصله دو کلاف نباید از ۵/۲ متر تجاوز کند.
· بتن رویه
پس از جاگذاری تیرچه‌ها و بلوک‌ها، بتن‌ریزی اجرا می‌شود. بتن رویه پس از رسیدن به مقاومت مورد نیاز به کمک تیرچه کرومیت بار سقف را تحمل می‌کند. بتن رویه بر اساس طول دهانه و هم‌چنین بار وارد بر سقف طراحی می‌گردد.
. کش در سقف تیرچه فلزی کرومیت
اصولا کش در سقف به انسجام سازه کمک می‌کند. این کش‌ها کمک می‌کنند تا ستون‌ها در هنگام بتن‌ریزی ار راستای عمودی و قائم خود منحرف نشوند. در اجرای سقفهای تیرچه فلزی حذف کش‌ها یک مزیت است زیرا با توجه به ساز و کار و اجرای این روش، نیازی به کش نیست.
احتمالا تا به این جای کار متوجه مراحل انجام سقف کرومیت شده باشید. اما درادامه به‌ترتیب این مراحل را برای شما ترسیم خواهیم‌کرد.
در اجرای سقف کرومیت نکات مهمی وجود دارد که برای هر چه بهتر و باکیفیت‌تر اجرای سقف، می‌بایست آن‌ها را رعایت کرد:
اجرای سقف های تیرچه فلزی نیز مانند اجرای سقف‌ها و سازه‌های دیگر دارای مزایا و معایبی است که در زیر به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
برای اجرای سقفهای تیرچه فلزی (تیرچه کرومیت) لوازمی از جمله جرثقیل، اره، پمپ بتن، تیشه، دستگاه فرز، دستگاه جوش برای جوشکاری تیرچه فلزی و موارد دیگر، سیم آرماتوربندی و انبر نیاز است.
سقف کرومیت از رایج‌ترین سقفهای اجرا شده در انواع ساختمان است که در آن از تیرچه‌های فلزی استاندارد استفاده می‌شود. تیرچه‌های فلزی یا کرومیت از یک ورق فولادی در بال تحتانی، یک نبشی در بال فوقانی و میل گرد ۱۰یا۱۲ که به صورت زیگزاگی توسط جوش به نبشی و ورق متصل می‌شود، تشکیل شده‌است. سرعت و سهولت اجرای سقفهای تیرچه فلزی بالا است و با هدف کاهش هزینه‌ها و کیفیت بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله مطالب بسیاری در خصوص تیرچه‌های کرومیت عنوان گردیده که با مطالعه آن‌ها می‌توان اطلاعات مفیدی را به دست آورد
